کتاب دو قرن سکوت اثر عبدالحسین زرین‌کوب به زبانی خواندنی به شرح دو سال سکوت فارسی‌زبانان در زمان حمله اعراب به سرزمین پارس می‌پردازد. در این مقاله ابتدا مروری کوتاه بر زندگینامه نویسنده خواهیم داشت و سپس دسته‌بندی محتوایی و خلاصه کتاب دو قرن سکوت را بررسی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب خشم و هیاهو
درباره نویسنده: عبدالحسین زرین‌کوب
عبدالحسین زرین‌کوب، تاریخ‌نگار، نویسنده، مترجم و منتقد ادبی ایرانی است که در سال ۱۳۰۱ چشم به جهان گشود. او در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته ادبیات فارسی پرداخت و سپس با عنوان دانشیار در همین دانشگاه مشغول به تدریس ادبیات، تاریخ و تاریخ اسلام شد.
زرین‌کوب در دانشگاه با قمر آریان آشنا شد که این آشنایی به ازدواجی دیرپا انجامید. آریان نیز نویسنده، پژوهشگر و از نخستین استادان زن در دانشگاه‌های ایران بود. آنها هرگز فرزندی نداشتند.
کتاب دو قرن سکوت نتیجه سال‌ها مطالعه و پژوهش زرین‌کوب در سال ۱۳۳۰ منتشر شد. سپس ۵ سال بعد با ویرایش و تغییرات جدید از سوی نویسنده روانه بازار شد. زرین‌کوب برخی از بخش‌های چاپ اول کتاب را حاکی از سوگیری دوران جوانی خود خواند.
او سرانجام در سال ۱۳۷۸ دار فانی را وداع گفت.
دسته‌بندی محتوایی کتاب
کتاب دو قرن سکوت در گروه کتب تاریخی پس از اسلام دسته‌بندی می‌شود. اگر به بررسی تاریخ اسلام از زوایای دید متفاوت علاقه‌مندید، مطالعه این کتاب را از دست ندهید.
خلاصه کتاب دو قرن سکوت
دو قرن سکوت، روایت خاموشی ایرانیان پس از هجوم اعراب برای ترویج اسلام در این کشور است. در قرن ۷ میلادی، اسلام بر سرزمین پارس چیره شد. زرین‌کوب شرح می‌دهد که در این زمان ایرانیان چگونه از فرط حیرت، خاموشی گزیدند و چطور ادبیات، زبان، فرهنگ و جامعه پارسیان تحت تاثیر این هجوم قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب در باب حکمت زندگی
او در بخشی از کتاب به تلخی اشاره می‌کند:
« … با این همه این قوم که به صد زبان سخن می‌گفتند، وقتی با اعراب مسلمان روبرو گشتند «آیا چه شنیدند که خاموش شدند؟» … »
در این کتاب، تاریخ پس از اسلام از زمان یورش اعراب تا تشکیل سلسله طاهریان مورد بررسی قرار می‌گیرد. به شرح کتاب، اعراب حتی نمک را از کافور تشخیص نمی‌دادند و ارزشی برای کتاب‌ها قایل نبودند. آنها معتقد بودند هر کتابی جز قرآن، انسان را به گمراهی می‌برد و تا کتاب کلام آسمانی را در دست داریم، باید سایر کتب را از بین ببریم. در جایی از کتاب دو قرن سکوت اشاره می‌شود که اعراب درکی از ارزش فرش مهستان نداشتند و چون این فرش گرانبها بسیار بزرگ بود، آن را تکه تکه کرده و بین خود تقسیم کردند.
سپاه ایران با جمعیت انبوه و تلاش دلیرانه کوشید تا در برابر هجوم اعراب مقاومت کند، اما اعراب با چنگ انداختن به حیله و فریب، موفق به شکست ایرانیان شدند و بر آنها سیطره یافتند. و این آغاز دو قرن سکوت بود که سبب شد حتی زبان و خط پارسی نیز به دستخوش فراموشی و تغییر شود.
سایر آثار نویسنده کتاب دو قرن سکوت
- تاریخ ایران بعد از اسلام
- بامداد اسلام
- کارنامه اسلام
- روزگاران
- تاریخ در ترازو
- تاریخ مردم ایران
- نامورنامه
- با کاروان حله
- نقش بر آب
- بحر در کوزه
- پله پله تا ملاقات خدا
- دیدار با کعبه جان
- شعر بی‌دروغ
- از نی‌نامه
بخش‌هایی از کتاب دو قرن سکوت
- با این حال وقتی آخرین پادشاه سرگردان بدفرجام ساسانی در مرو به دست یک آسیابان گمنام کشته شد و شاهزادگان و بزرگان ایران پراکنده و بی‌نام و نشان گشتند، رفته رفته آخرین آب‌ها نیز از آسیاب افتاد و مقاومت‌های بی‌نظم و غالبا بی‌نقشه و بی‌نتیجه‌ای هم که در بعضی شهرها از طرف ایرانیان در مقابل عربان می‌شد، به تدریج از میان رفت. عربان بر اوضاع مسلط گشتند اما هیچ چیز مضحک‌تر، شگفت‌انگیزتر و در عین حال ظالمانه‌تر از رفتار این فاتحان خشن و ساده‌دل نسبت به مغلوبان نبود.
- تازیان به تیسفون درآمدند و غارت و کشتن پیش گرفتند. سعد در ورود به مداین هشت رکعت نماز فتح خواند و چون به کاخ سفید کسری درآمد از قرآن «كم تركوا من جنات و عیون» خواند. بدین‌گونه بود که تیسفون با کاخ‌های شاهنشاهی و گنج‌های گران بهای چهارصد ساله خاندان ساسانی به دست عربان افتاد و کسانی که نمک را از کافور نمی‌شناختند و توفیر بهای سیم و زر را نمی‌دانستند، از آن قصرهای افسانه‌آمیز جز ویرانی هیچ برجای ننهادند. نوشته‌اند که از آنجا فرش بزرگی به مدینه آوردند که از بزرگی جایی نبود که آن را بتوان افکند؛ پاره پاره‌اش کردند و بر سران قوم بخش نمودند. پاره‌ای از آن را بعدها بیست هزار درم فروختند.
- زبان ایران در آن زمان گذشته از شعر، آثار فلسفی و علمی نیز داشت. حتی بعضی از کتاب‌های علمی را از یونانی و هندی بدان زبان نقل کرده بودند. زبان این قوم زبان شعر و ادب و زبان ذوق و خرد بود. زبان قومی بود که از خرد و دانش و فرهنگ و ادب به قدر کفایت بهره داشت. با این همه این قوم که به صد زبان سخن می‌گفتند، وقتی با اعراب مسلمان روبرو گشتند «آیا چه شنیدند که خاموش شدند؟»
بدین‌گونه زبان تازی با پیام تازه‌ای که از بهشت آورده بود و با تیغ آهیخته‌ای که هر مخالفی را به دوزخ بیم می‌داد، زبان خسروان و موبدان و اندرزگران و خنیاگران کهن را در تنگنای خموشی افکند.
درباره چاپ 724
معرفی کتاب دو قرن سکوت را خواندید. خبر خوب اینجاست که شما هم می‌توانید کتاب خود را چاپ کنید. چاپ ۷۲۴ با داشتن سامانه آنلاین و خودکار محاسبه هزینه چاپ کتاب با بالاترین سرعت و قیمت‌های به‌روز، خدمات نوین چاپ را به همکاران و مشتریان عزیز ارایه می‌دهد.
از دیگر خدمات چاپ ۷۲۴، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارسال رایگان و فوری کتاب چاپی شما درب منزل‌تان در هر نقطه‌ای از کشور که هستید
- هدیه یک جلد رایگان از کتاب شما به پاس اعتمادتان به این مجموعه
- انجام تمامی اقدامات مربوط به اخذ مجوزهای لازم برای انتشار کتاب شما
- تضمین کیفیت و پیگیری متعهدانه برای جلب رضایت کامل شما
همین حالا مشخصات کتاب مورد نظر خود را در سامانه ۷۲۴ بارگذاری کنید و خودتان تفاوت قیمت ما را با سایر چاپخانه‌ها قضاوت کنید 🙂
