در این مقاله به کتاب ابله اثر داستایفسکی می پردازیم و آن را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم.
خلاصه کتاب ابله اثر داستایفسکی
پرنس میشکین، جوانی ۲۰ ساله است و یکی از اصیل زاده ها و اشرف زاده های روسی است او دارای بیماری صرع هست. این بیماری به ذهنش آن قدری آسیب رسانده که او را به آسایشگاه راهی کرده است. اما بالاخره حال بهتری دارد پس از اینکه احساس می کند، و به سن پترزبورگ باز می گردد. او با راگوژین در مسیر بازگشت آشنا می شود.به روسیه وقتی بر می گردد، با تنها آشنایی که می شناسد، ملاقات می کند. خانم یپانچین همسر ژنرال یپانچین هست و سه دختر دارد. پرنس میشکین آدمی پاک و ساده هست، در معرض دنیای خشن و فریبنده و ناپاکی های روسیه قرار می گیرد. ژنرال یپانچین از شخصیت پرنس میشکین خوشش می آید و کاری برایش دست و پا می کند.زیباترین دختر این خانواده که آگلایا هست در همین حین به پرنس میشکین علاقه مند می شود. در این میان، پرنس میشکین به مهمانی درخواست ازدواجی دعوت می شود که برای معشوقه ی سابق دوست ژنرال یپانپین، ناستازیا، هست که آقای توتسکی ترتیب داده است.
آقای توستکی می خواهد از ناستازیا انتقام بگیرد، به مردی پول می دهد که به مهمانی برود و تقاضای ازدواج از ناستازیا بکند. ولی در آن مهمانی ناستازیا تمام مردان را رد می کند. چون مردان هدف دیگری با ازدواج با او دارند و او این چیز را تشخیص می دهد.میشکین به ناستازیا در خواست ازدواج می دهد و فورا او قبول می کند. روژاگین که عاشق ناستازیا شده است در این میان به ناستازیا درخواست ازدواج می دهد در این لحظه میشکین عقب می کشد. ناستازیا بعد ۶ ماه به هر دو آن ها جواب رد می دهد.میشکین سپس به ملاقات روژاگین می رود، ولی با حسادت و خشم روژاگین رو به رو می شود. در آن روز روژاگین تصمیم می گیرد با خنجر میشکین را بکشد. ولی با حمله ناگهانی صرع به میشکین نجات پیدا می کند.
درباره نویسنده کتاب ابله
فئودور داستایفسکی در روسیه در سال ۱۸۲۱ به دنیا می آید و او در ادبیات روسیه یکی از تاثیرگذارترین و بزرگ ترین نویسنده ها است. آثار داستایفسکی با تم اگزیستانسیالیستی و روانشناختی عجین شده است.می توان از آثار داستایفسکی به همزاد، بیچارگان، آزردگان، رویای عمو، قماباز، شوهر حسود، جنایت و مکافات، ابله و … اشاره کرد. فئودور داستایفسکی در سال ۱۸۸۱ از این دنیا می رود.
درباره رمان ابله اثر داستایفسکی
تنهایی غم انگیزی را میشکین تجربه می کند. گروه محافظه کارها و ثروتمندان از یک سو وجود دارند و جوانان عصبانی از یک سو نفرت زیادی نسبت به سنت ها دارند و از فقر زجر می کشند. شاهزاده تنها میان این دو گروه در معرض دید قرار دارند. این شاهزاده ی تنها از قضا به شدت مورد انتقاد هر دو طرف قرار می گیرد.کسانی که همیشه مخالف یکدیگر بودند و باهم سر جنگ داشتند، برای یک لحظه متحد می شوند و در برابر میشکین جبهه می گیرند. اما در واقع چه چیزی این ابله باعث تمایز می شود و او را از بقیه جدا می کند؟ چرا او را هیچکس درک نمی کند؟ چرا باید یکسان باشد تمام خصوصیات او با عیسی مسیح که حتی شاگردانش نیز به او در پایان خیانت می کنند؟این طور نیست که او تنها کسی باشد که نمایان گر فضایل و معنویات اخلاقی است. این طور نیست که مادیات برای ابله وجود نداشته باشد. جهان مادی برای او نیز وجود دارد وآن را تایید می کند. در واقع این ابله احساس، تفکر، واقعیت و جهان افراد دیگر را کاملا انکار می کند.
چه کسانی با ابله همراه و همدل هستند؟
راجع به این مرد نکته ی ترسناکی وجود دارد. تمام دنیا در حقیقت علیه او نیستند. هنوز وجود دارند چند نفری که همراه او هستند. افرادی بسیار خطرناک و مشکوک که از لحاظ احساسی گاها او را درک می کنند.
ناستازیا و راگوزین. ابله، کسی است که بیشتر توسط افراد روانی و هیستریک و جنایتکاران درک می شود. او، آن جوانمرد و بی گناه کسی است که زیاد هم پاک و کودک به نطر نمی رسد. به هیچ وجه بی گناهی او بی ضرر نیست و کاملا مردم از او می ترسند. از نظر ابله هیچ نظم، قانون و ایده ی وجود ندارد، مگر اینکه برای مردم همه چیز به صورت برابر تعریف شود.از نظر ابله، یک قطب مخالف برای هر چیزی وجود دارد که در نظر باید گرفته شود. این اولین اصل هر هر فرهنگ، هر نظم، هر اخلاق و جامعه است. جای خوبی را با بدی هر کس عوض کند یا احساس کند به جای اخلاقیات می تواند شیطان را برگزیند، هرج و مرج را به وجود می آورد که بزرگترین دشمن نظم است.
بیشتر بخوانید : معرفی کتاب کلود ولگرد اثر ویکتور هوگو
روانشناسی کتاب ابله اثر داستایفسکی
روان شناسان می گویند که یک نفر وقتی شرارت می کند، تحت تاثیر اتفاقات بی شماری قطعا قرار گرفته است. ولی یک نفر وقتی زیادی پاک و خوب و مهربان باشد، نسبت به انسان های معمولی می تواند فرد خطرناک تری باشد.علم روانشناسی، کتاب ابله اثر داستایفسکی را پدیده ای خطرناک توصیف می کند. پدیده ای که در اکثر بررسی و نقد ها، پاکی مطلق تعبیر می شود. این پدیده، در حقیقت پرنس میشکن نام دارد، شخصیت درونی خطرناک و پیچیده ی دارد که به دقت زیادی برای بررسی نیاز داریم. اما طبیعتا نباید از داستایفسکی، خالق کننده قمار باز و همزاد، انتظار داشته باشیم که پرنس میشکین داستان ابله را خلق کند بدون هیچ اختلال روانی.داستان ابله به ما می گوید که نباید صداقت و پاکی هر کسی را تمام و کمال باور کنیم. حتی اگر نیت وقصد بدی را واقعا نداشته باشد، پس قطعا در پس ذهن و ناخودآگاه او، افکاری وحشتناک خوابیده است.
بیشتر بخوانید : کتاب صد سال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز
جملاتی از متن رمان ابله
یکی از اصول زندگیاش این بود که جایی که به مصلحت نیست خودنمایی نکند و حتی خاموش در گوشه بماند. (رمان ابله – صفحه ۲۸)
من پول میخواهم. میدانید اگر پول داشته باشم دیگر کسی مرا یک آدم عادی نمیشمارد. آن وقت من از هر جهت برجسته و غیر از دیگران میشوم. پول از این جهت از همهچیز حقیرتر و نفرتانگیزتر است که حتی آدم را صاحب ذوق میکند و تا دنیا دنیاست همین خواهد بود. (رمان ابله – صفحه ۲۰۳)
ناگهان اشتیاق عجیبی احساس کرد که همه چیز را همین جا رها کند و خود به همانجایی برود که از آن آمده بود، و برود به جایی، هر چه دورتر بهتر، جایی دورافتاده و فورا برود، بیخداحافظی با کسی. احساس میکرد که اگر، ولو چند روز دیگر، آنجا بماند به داخل این دنیا کشیده میشود و بیبازگشت. و از این به بعد جز همین دنیا نصیبی نخواهد داشت. اما فکر نکرد و ده دقیقه که گذشت فورا تصمیم گفت که فرار از این دنیا «ناممکن» است و فرار از جبن است و مسائلی در پیش رو دارد که به هیچ روی حق ندارد از حل آنها شانه خالی کند یا دستکم تمام نیروهای خود را برای حل آنها به کار نگیرد. (رمان ابله – صفحه ۴۹۳)
من اغلب حیرانم که آیا میشود انسان همه انسانها، همه همنوعانِ خود را دوست داشته باشد؟ البته نمیتواند. چنین چیزی طبیعی نیست. عشق انسان به دیگران، که نوعدوستی نامیده میشود، چیزی است ذهنی و تقریبا همیشه بر پایه خودپرستی استوار است. عشق آزاد از خودپسندی برای ما ممکن نیست. (رمان ابله – صفحه ۷۲۵)
مشخصات کتاب ابله اثر داستایفسکی
- رمان ابله
- نویسنده: فیودور داستایوسکی
- ترجمه: سروش حبیبی
- انتشارات: چشمه
- تعداد صفحات: ۱۰۱۹
- قیمت چاپ هفدهم– زمستان ۹۶: ۷۰۰۰۰ تومان
- جلد گالینگور
چاپ کتاب با بهترین قیمت در ۷۲۴ چاپ